Sterowniki programowalne trwale wpisały się w dział przemysłu, jednak coraz częściej możemy je spotkać w codziennym życiu. Dzięki niezawodności i uniwersalności stosowane są w niemal każdym procesie technologicznym. Ciągły spadek cen urządzeń tego typu sprawia, że instalatorzy chętnie po nie sięgają nawet w mało zaawansowanych aplikacjach. Obecnie przekaźniki programowalne można spotkać na każdym kroku zarówno w skomplikowanych systemach przemysłowych jak i przy mniej wymagających instalacjach mieszkaniowych.
Bardzo często nazwa „ sterownik programowalny” kojarzona jest ze skomplikowanym urządzeniem elektronicznym , które wymaga biegłej znajomości języków programowania i może być obsługiwane jedynie przez wysoce wykfalifikowanych pracowników. Przez taki pogląd wiele firm omija sterowniki szerokim łukiem i jak się okazuje ponosi tym samym wymierne straty. Wprowadzenie urządzeń programowalnych może znacząco skrócić i ułatwić montaż, dodatkowo zyskujemy możliwość kontroli i korekcji wprowadzonych wcześniej ustawień a nawet ewentualną modyfikację działania całej instalacji. Należy pamiętać, że różne procesy i systemy stawiają indywidualne wymagania względem układów sterujących. Dostosowanie możliwości sterowników programowalnych do różnych wymagań przy jednoczesnym zachowaniu korzystnej ceny sprawiło, że małe sterowniki zyskały ogromną popularność. Rosnące zapotrzebowanie na sterowniki tej wielkości, zaowocowało pojawieniem się przekaźników programowalnych w ofercie firmy ETI Polam i niezmiennie od kilku lat cieszą się one dużym zainteresowaniem. Sterowniki LOGIC - są to sterowniki o niewielkich rozmiarach, lecz o wielkich możliwościach w zastosowaniu do sterowania i budowania małych i średnich systemów automatyki. Możliwość rozbudowania systemu do 44 punktów wejść/wyjść oraz szeroki wachlarz funkcji przy programowaniu powodują, że przekaźniki programowalne LOGIC pod tym względem nie ustępują dużo droższym sterownikom.
ETI LOGIC - moduły bazowe
W serii sterowników LOGIC znajduje się osiem modułów bazowych, różniących się ilością wejść/wyjść (od 10 do 20 punktów wejść/wyjść), napięciem zasilania (12VDC, 24VDC, 24VAC, 100-240VAC) oraz elementami wykonawczymi (wyjścia tranzystorowe - 0,5A lub przekaźnikowe - 8A). W przypadku modułów zasilanych napięciem stałym DC w jednostce głównej wbudowane są 2 lub 4 wejścia analogowe (w zależności od typu modułu), które pracują w trybie 0-10VDC. Specjalna konstrukcja uchwytów umożliwia zamontowanie sterownika na standardowej szynie TH-35 lub bezpośrednio na płycie montażowej. Wszystkie moduły bazowe posiadają w standardzie wyświetlacz LCD 16x4 oraz 8-przyciskową klawiaturę, które tworzą interfejs HMI (z ang. Human Machine Interface) umożliwiający komunikacją operatora z urządzeniem. Dzięki zaimplementowanej w oprogramowaniu funkcji możliwe jest wyświetlanie na ekranie sterownika informacji w postaci komunikatów tekstowych bądź parametrów, których wartości mogą zostać zmienione przez użytkownika za pośrednictwem klawiatury. Każdy oferowany moduł podstawowy posiada możliwość rozbudowy, standardem jest również port do programowania za pośrednictwem darmowej platformy ETI LOGIC Client.
Moduły rozszerzeń i akcesoria
Uniwersalność sterowników nie może ograniczać się jedynie do samych modułów bazowych. Właśnie dlatego system przekaźników programowalnych LOGIC pozwala na modyfikację układu automatyki poprzez dołączenie odpowiednich modułów rozszerzeń. Takie rozwiązanie zapewnia elastyczność w dostosowaniu możliwości sterownika do stawianych przed nim zadań. Użytkownik dysponujący standardowym modułem bazowym może sam zdecydować o dalszej konfiguracji i doborze odpowiednich modułów rozszerzeń tworząc indywidualny sterownik z optymalnym dopasowaniem do własnych potrzeb. Dzięki modułowej strukturze nie ponosimy dodatkowych kosztów za funkcje, z których nie korzystamy. Oczywiście, jeżeli zajdzie taka potrzeba, zachowujemy możliwość dalszego „powiększania” sterownika co przynosi oszczędności w przypadku zmian lub modernizacji instalacji. Z całej gamy modułów rozszerzeń możemy wybrać moduły cyfrowe z wyjściami tranzystorowymi bądź przekaźnikowymi, moduł wejść analogowych, moduł wejść temperaturowych PT-100 a nawet moduł wyjść napięciowo-prądowych 0-10V/0-20mA. Ze względu na zapewnienie łączności pomiędzy różnymi układami automatyki lub nadzorowaniu sterowania system LOGIC oferuje również możliwość podłączenia modułu komunikacyjnego MODBUS obsługujący protokół w trybie RTU slaver poprzez port szeregowy RS-485. Do modułu bazowego możemy maksymalnie podłączyć 3 jednostki rozszerzające z 8 punktami (4 wejścia cyfrowe i 4 wyjścia przekaźnikowe lub tranzystorowe) np. LOGIC 8ER-A (rys. 3) co pozwala uzyskać łącznie 44 punkty (24wejścia i 20 wyjść). Dodatkowo możemy dołączyć do systemu dwa analogowe moduły wyjść napięciowo-prądowych lub moduł z 4 wejściami analogowymi lub moduł 4 wejść temperaturowych. Niezależnie od konfiguracji naszego sterownika zawsze możemy dołączyć wspomniany już moduł komunikacji MODBUS. W wyposażeniu dodatkowym znajduje się kabel RS-232 do podłączenia komputera PC, zasilacz 100-240VAC/24VDC dla modułów zasilanych napięciem 24VDC oraz karta pamięci, dzięki której możemy przenosić program z jednego modułu bazowego do drugiego. Wszystkie te elementy tworzą system, który odpowiednio skonfigurowany zapewni sterowanie nawet bardziej skomplikowanymi procesami technologicznymi.
Programowanie
Sam sterownik jest bardzo istotnym elementem jednak całe jego działanie zależy od zapisanego w nim programu. Właśnie dlatego firma ETI Polam dołożyła wszelkich starań by proces tworzenia programu był możliwie łatwy i przyjemny. Sterownik LOGIC można zaprogramować na dwa sposoby, bezpośrednio za pomocą wbudowanej klawiatury lub pośrednio przez darmową aplikację ETI LOGIC Client oraz dedykowany kabel RS-232 za pomocą komputera PC. Niezależnie, którą metodę wybierzemy mamy do dyspozycji dwa „języki programowania”. Język drabinkowy – „LAD” (rys. 4) , który udostępnia 300 szczebli i 1200 znaków, oraz język bloków funkcyjnych – „FBD” (rys. 5) pozwalający na użycie do 260 bloków. Samo pisanie programu jest intuicyjne i wystarczy podstawowa znajomość zasad logicznych aby bez większych problemów zaprogramować sterownik. Nawet osoby bez doświadczenia programistycznego mogą po krótkim zapoznaniu się z instrukcją przystąpić do tworzenia własnych aplikacji. Wśród funkcji podstawowych takich jak cewki wejściowe i wyjściowe mamy do dyspozycji 31 przekaźników czasowych, 31 liczników, 31 zegarów czasu rzeczywistego RTC, 126 styków pomocniczych, funkcje arytmetyczne (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie), komparator analogowy, regulator PID, generator przebiegu PWM i wiele innych. Szczegółową instrukcję oraz darmowy program ETI LOGIC Client można pobrać ze strony http://www.etipolam.com.pl . Jednym z narzędzi, które otrzymujemy po zainstalowaniu oprogramowania jest w pełni funkcjonalny symulator działania sterownika (rys. 6), w którym możemy przetestować działanie napisanego programu bez konieczności podłączania realnego urządzenia. Dodatkowo mamy możliwość wymuszania stanów wejść, podgląd wyjść sterownika oraz nastawianie parametrów np. czasowych. Aplikacja ETI LOGIC Client umożliwia zarówno wgrywanie programu do sterownika oraz załadowanie programu ze sterownika do pamięci komputera. Możemy również założyć hasło chroniące nasze oprogramowanie przed niepowoływanymi osobami. Gdy mamy już sterownik z przetestowanym i działającym programem możemy, posługując się kartą pamięci przenieść oprogramowanie do innych serowników bez potrzeby podłączania każdego do PC. Ważną funkcją sterownika LOGIC jest podtrzymywanie pamięci stanu cewek dodatkowych oraz wartości bieżących przekaźników czasowych i liczników w przypadku zaniku napięcia zasilania. Dzięki tej właściwości sterowniki LOGIC znalazły zastosowanie w takich aplikacjach jak układy samoczynnego załączania rezerwy (SZR).
Zastosowanie
Sterowniki programowalne możemy dziś spotkać na każdym kroku, znajdują zastosowanie w różnorodnych dziedzinach przemysłu, w rolnictwie czy w budownictwie mieszkaniowym. Wykorzystywane są między innymi do sterowania oświetleniem, wentylacją, drzwiami automatycznymi i wieloma innymi układami, w których wymagana jest dokładność i niezawodność. Przekaźniki LOGIC to idealne rozwiązanie w układach automatyki budynków takich jak sterowniki rolet okiennych, sterowniki ogrzewania i klimatyzacji, systemy alarmowe i przeciwpożarowe. Przykłady programów realizujące niektóre ze wspomnianych funkcji można odnaleźć na stronie internetowej w zakładce „Wsparcie Techniczne”. Firma ETI Polam posiada w ofercie gotowe rozwiązania do układów samoczynnego załączania rezerwy (SZR) z wykorzystaniem przekaźników LOGIC jako jednostki sterującej.
Łukasz Kozłowski
Specjalista ds. Produktu
ETI Polam Sp. z o.o. Pułtusk
